Bron: Ramzy Baroud ramzybaroud.net 22 april 2020 ~~~
Het was bedoeld als een Machiavellistische zet, maar het besluit van Benny Gantz, leider van de Israëlische Kahol Lavan (Blauwe en Witte) coalitie, om zich aan te sluiten bij een regering onder leiding van Benjamin Netanyahu, zal waarschijnlijk het politieke beeld van de Israëlische samenleving voor de komende jaren ontwrichten.
In een verrassende stap heeft Gantz precaire politieke compromissen gesloten, waarbij hij de voorzitter van de Israëlische Knesset (Parlement) zou worden, als opmaat naar de vorming van een nationale eenheidsregering met de regerende Likudpartij en ‘Blue and White’.
Deze stap bleek echter rampzalig.
Zodra Gantz verklaarde voornemens te zijn om de handen ineen te slaan met Netanyahu, waardoor de in diskrediet geraakte premier een reddingslijn kreeg, viel de Blue and White coalitie snel uit elkaar.
Blue and White heeft zich sinds de oprichting van de coalitie op wankel terrein begeven om de algemene verkiezingen van april 2019 te betwisten. De leiders van de coalitie, Gantz (Israëlische veerkrachtpartij), Yair Lapid (Yesh Atid) en Moshe Ya’alon (Telem) lijken grotendeels verenigd, niet door een gemeenschappelijke ideologische basis, maar door hun pure haat tegen Netanyahu en hun brandend verlangen om hem te verdrijven.
Netanyahu is de langstzittende premier van Israël, met zijn ambtstermijn gekoppeld aan een tijdperk van vriendjespolitiek en corruptie. In de loop der tijd heeft Netanyahu elke schijn van democratie die zijn land genoot, veranderd in een persoonlijke en familie-zaak. In zijn voortdurende bereidheid om toe te geven aan zijn extreemrechtse regeringscoalitiepartners om zijn eigen politieke overleving te verzekeren, bood Netanyahu zijn land weinig wat betreft een levensvatbare politieke visie.
Jarenlang hebben Netanyahu’s vijanden weinig gedaan om tegenwicht te bieden aan de excessen van de premier. Terwijl Netanyahu erin slaagde om het rechtse kiesdistrict van Israël het hof te maken, werd de zogenaamde linkse oppositie in Israël steeds kleiner, om uiteindelijk slechts een foutmarge in de Israëlische verkiezingen en opiniepeilingen te vertegenwoordigen.
Een sprekend voorbeeld is de meest recente opiniepeiling die het Israëlische Kanaal 12 eerder deze maand heeft gehouden. Volgens de resultaten zou de historische Labourpartij van het land (die Israël in 1948 heeft opgericht), als de Israëli’s op die dag zouden stemmen , geen enkele zetel in de Knesset weten te bemachtigen.
Achteraf gezien hadden Gantz en zijn bondgenoten geen andere keuze dan zich te profileren als ‘centristen’. Bij de vorming van hun coalitie een jaar geleden wilden ze verschillende groepen ontevreden Israëliërs aanspreken: rechtse kiezers die zich ontgoocheld voelen over de politieke impasse en de economische ongelijkheid; linkse kiezers, die het vertrouwen hebben verloren in het vermogen van traditioneel links om zichzelf te laten herrijzen als een sterke oppositionele kracht en de overblijfselen van onafhankelijke en centristische kiezers.
De berekeningen van Gantz en zijn bondgenoten bleken een verdienste te zijn, want de Israëlische kiezers kwamen in minder dan een jaar tijd uit op drie verschillende verkiezingen, om leven te blazen in wat ooit een onmogelijke missie leek: het verdringen van Netanyahu.
Bij de laatste verkiezingen in maart hebben Blue and White 33 zetels in de Knesset gewonnen, zeker niet genoeg om in hun eentje een coalitie te vormen, maar genoeg om een relatief stabiele coalitie op te bouwen die de controle over de Knesset zou grijpen, om uiteindelijk een regering te vormen.
Voor het eerst in jaren leek het erop dat Netanyahu’s politieke carrière voorbij was, en dat de premier, die geconfronteerd wordt met ernstige beschuldigingen van corruptie, zijn dag in de rechtbank, zo niet in de gevangenis, zal meemaken.
Maar Gantz stond voor een dilemma, dat uiteindelijk resulteerde in zijn schijnbaar grillige beslissing om een regering van nationale eenheid te vormen met Netanyahu.
Om een regering te vormen die de Likud uitsluit, zou Blue en White gedwongen zijn de op twee na grootste politieke macht in de Knesset op te nemen, de Arabische partijen die verenigd zijn onder de paraplu van de Gezamenlijke Lijst.
Ondanks de bereidheid van de Gezamenlijke Lijst om zich aan te sluiten bij de bedenkingswaardige coalitie van Gantz (die enkele van de meest beruchte anti-Arabische en racistische politieke figuren in Israël zou hebben opgenomen, zoals Yisrael Beiteinu, Avigdor Lieberman), heeft Gantz alles gedaan wat in zijn macht lag om die mogelijkheid te vermijden.
Racisme in Israël is erger dan ooit en elke politieke toegeving aan de Arabische partijen zou door veel Israëliërs worden beschouwd als een verraad aan de ‘joodse identiteit van de staat’ zoals die is vastgelegd in de chauvinistische ‘Nation-State Law‘ van juli 2018.
Door zijn beslissing te maskeren als een concessie die wordt afgedwongen door de coronaviruspandemie, stemde Gantz in met de vorming van een nationale noodregering met Netanyahu, die de Arabische Gezamenlijke Lijst uitsluit.
Op 26 maart nomineerde Gantz zichzelf voor de functie van voorzitter van de Knesset, ter vervanging van de abrupt ontslagnemende voormalige Likud-voorzitter, Yuli Edelstein, waarmee hij de weg bereidde voor onderhandelingen met Netanyahu’s Likud over de structuur van de nieuwe regering.
Of Gantz de gevolgen van zijn beslissing al dan niet had voorzien, doet niet ter zake, want hij heeft bewust gekozen voor een deal met de duivel in plaats van de Israëlisch-Joodse politicus te zijn die de weg heeft gebaand voor de Arabische gemeenschap van Israël om deel uit te maken van de besluitvorming in het land.
Alles waar Gantz voor heeft gewerkt – drie opeenvolgende verkiezingen en de wanhopige poging om in een land dat meer naar rechts neigt een centristische politieke verhaal op te bouwen – is in elkaar gestort.
Yesh Atid en Telem, twee van de drie hoofdpijlers in de Blue and White, hebben officieel toestemming gekregen van het Knesset Arrangement Committee om zich te ontworstelen aan Gantz’s factie.
Het is niet verwonderlijk dat, als er nu verkiezingen in Israël zouden worden gehouden, de partij van Gantz een magere 19 zetels zou winnen – vergeleken met de groeiende populariteit van de Likud met 40 zetels.
Nu de machtsverhoudingen uiteindelijk in zijn voordeel zijn veranderd, heeft Netanyahu zijn politieke positie aangescherpt door aan te dringen op het spelen van een rol in de benoeming van rechters (en zichzelf zo te beschermen tegen toekomstige vervolging), en op zijn recht om elke beslissing van het Hooggerechtshof om hem te diskwalificeren voor het ambt van premier te blokkeren.
Na het uitblijven van een akkoord is de taak om de regering te vormen overgedragen aan de Knesset. Als dit niet binnen 21 dagen gebeurt, wordt het land naar een vierde verkiezing gebracht, die de Likud en hun bondgenoten zeker zullen winnen, en dit keer resoluut.
Het is ironisch dat de persoon die het politieke ‘centrum’ van Israël heeft doen herrijzen, dezelfde is die het uiteindelijk heeft vernietigd. Daarmee heeft Gantz Netanyahu’s macht nieuwe levenskansen gegeven en tevens de greep van Israëlisch rechts op de macht voor de komende jaren versterkt.
Topfoto: De Israëlische premier Benjamin Netanyahu en Benny Gantz ondertekenen de overeenkomst over de regering. (Foto: Bestand)
- Ramzy Baroud is journalist en redacteur van The Palestine Chronicle. Hij is de auteur van vijf boeken. Zijn laatste is “These Chains Will Be Broken”: Palestinian Struggle and Defiance in Israeli Prisons” (Clarity Press, Atlanta). Dr. Baroud is een niet-ingezetene Senior Research Fellow bij het Center for Islam and Global Affairs (CIGA), Istanbul Zaim University (IZU). Zijn website is www.ramzybaroud.net